تکنواز

با سلام

در پست گذشته در مورد "زیرایی" مطالبی عنوان شد .
اما در این پست میخواهم راجع به کاربرد آن در موسیقی بنویسم .

تفاوت نُت و تُن
نت چیزی است که نوشته و خوانده میشود .
تن : صدای موسیقایی ست که شنیده میشود .

تعریف نُت : نشانه ای است که به وسیله آن صداهای موسیقایی نوشته و
اجرا می شوند .

تعریف حامل : پنج خط موازی و افقی ، با فواصل مساوی که نُت ها در رو ،
میان ، زیر و یا بالای خطوط آن نوشته می شوند . خطوط حامل معمولآ از پایین
به بالا شمرده می شوند .

تصویر اصلی


تصویر اصلی

اکنون باید به  دو تا از  مهمترین ویژگی های نت ها توجه کنیم  .
یکی محل قرار گیری آنها روی خطوط حامل و دیگری مدت زمانی
که به صدا در می آیند .

در این پست فقط می خواهیم محل قرار گیری نت ها بر روی
خطوط حامل را مورد بررسی قرار دهیم .
بدین جهت میبایست با یکی از علائمی که در سمت چپ
حامل قرار میگیرد آشنا شویم .

"کلید "
در موسیقی چندین نوع کلید وجود دارد که ما به یکی از آنها
در این پست می پردازیم . بقیه کلید ها را نیز میتوانید در کتاب های
تئوری موسیقی بخوانید .

کلید سل : اگر این کلید سمت چپ خطوط حامل قرار گیرد ، باعث میشود
نتی که "روی خط دوم " حامل قرار گرفته ، سل نامیده شود و به ترتیب
اسامی نت ها ، هر چه قدر بالاتر یا پایین تر برویم نام نت ها تغییر میکند.
نام نت ها  به ترتیب از راست به چپ :
دو    ر    می    فا    سل   لا   سی
در تصویر پایین کلید سل مشخص است و خط دوم که نت سل را معین میکند
به رنگ قرمز است  و اسامی نت ها نیز زیر و بالای آنها نوشته شده است .
نکته : در کشور هایی مانند ایتالیا ، بلژیک ، فرانسه و ایران نت ها : دو ر
می فا سل لا سی نام دارند ( در فرانسه دو را "اوت" میخوانند) ، ولی در
کشورهای انگلیسی و آلمانی زبان ، A به جای لا ، B به جای سی ،
C به جای دو ، D به جای ر ،  E به جای می ، F به جای فا و G به جای
سل  کاربرد دارد . ( در کشور ها ی آلمانی زبان حرف B معرف سی بمل و
H ها معرف سی هستند . )

تصویر اصلی
  

اکنون برای اینکه بتوانیم جایگاه نت ها را بر روی حامل فرا بگیریم
پیشنهاد میکنم از روش ابداعی "استاد امیر انجیری" استفاده کنیم .
بدین منظور دست چپ را بالا بیاورید به گونه ای که کف دست رو به
شما باشد سپس با انگشت اشاره دست راست بر روی انگشتانتان و
یا فاصله مابین انگشتان و یا بالا و پایین دستتان اشاره کنید و
همزمان شعر زیر را بخوانید . به گونه ای که گویی دست شما
خطوط حامل است .
می ، سل ، سی ، ر، فا روی خط
فا ، لا ، دو ، می  ها بین خط
پایین پایین ر
بالای بالا سل .
با این ترفند میتوانید به راحتی جایگاه نت ها بر روی حامل را
فرا بگیرید .
( نکته : این روش را کودکان ۴ ساله هم میتوانند انجام بدهند و
به سرعت نام نت ها را روی خطوط حامل حفظ کنند . )
(نکته ۲ : هرگز جهت تمرین برای حفظ کردن نت ها در دفتر نت
 نام آنها را زیرشان ننویسید .)
(نکته ۳ : این روش برای تمام کلید ها مثل کلید فا و کلید های دو
کاربرد دارد "البته با جا به جایی اسامی نت ها در شعر ")


  
تصویر اصلی 

پس بنابراین میتوانید با این روش آسان در هر جایی چه در منزل ،
محیط کار و هر جای دیگری به راحتی  نام نت ها را روی حامل
فرا بگیرید . بعد از یک هفته تمرین کردن به خوبی آن را خواهید
آموخت .
آخرین نکته :
هر قدر نت ها بر روی خطوط حامل بالاتر بروند فرکانسشان
هم بالاتر رفته و صدای شان نیز زیر تر میشود و هر قدر هم
پایین تر بیایند صدایشان بم تر شده و فرکانسشان نیز به همین
صورت .
اما ممکن است این سوال ایجاد شود که چرا هر قدر نت ها بالاتر
میروند "زیرتر " و هرقدر پایین تر می آیند " بم تر" میشوند .
در حالی که زیر ، پایین و بم (بام) بالا را تداعی میکند اما اینجا
برعکس آن اتفاق افتاده است .
دلیلش این است :
از آنجا که در عود ، تار ، سه تار و ساز هایی از این دست 
به پایین ترین سیم ، زیر و به بالاترین سیم بم میگفتند و در
عین حال سیم پایین صدایی نازک تر و سیم بالایی صدایی کلفت تر
داشت ، این اصطلاح مرسوم شد که به صدای کلفت "بم" و به صدای
نازک " زیر " گفته شود . این ادبیات ما بین مردمی هم که اطلاعاتی
از موسیقی ندارند رایج است و مثلآ وقتی صدای شخصی را بشنوند
که کلفت باشد ، میگویند چه صدای بمی .. و بر عکس .
  
تعاریفی که  به رنگ سبز در این پست و یا دیگر پست های آموزشی
موسیقی که   در این وبلاگ میخوانید ، بر گرفته شده از تعاریف
موجود در کتاب  تئوری موسیقی  استاد مصطفی کمال پور تراب  است .

کپی برداری از مطالب این وبلاگ ، فقط با اجازه از مدیر و ذکر منبع مجاز است.